Στενά Ορμούζ: Σε επιφυλακή οι ΗΠΑ υπό τον φόβο ιρανικής παγίδευσης

Ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών εκτιμά πως το Ιράν διατηρεί τις ναυτικές δυνατότητες που απαιτούνται για να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ — μια ενέργεια που θα μπορούσε να παγιδεύσει αμερικανικά πολεμικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, αυξάνοντας κατακόρυφα την ένταση. Στην Ουάσιγκτον, υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν θέσει επιτακτικά το ζήτημα της προετοιμασίας για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μετά τις απειλές της Τεχεράνης για πόντιση ναρκών, εάν οι ΗΠΑ εμπλακούν στις επιθέσεις του Ισραήλ κατά ιρανικών στόχων. Τις τελευταίες ημέρες, το Ισραήλ έχει πλήξει στρατιωτικές εγκαταστάσεις, κυβερνητικούς θεσμούς και στρατηγούς υψηλόβαθμου επιπέδου. Παρά την εξουδετέρωση μέρους του ιρανικού πυραυλικού οπλοστασίου, το Ιράν διατηρεί εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους και σημαντικές επιχειρησιακές δυνατότητες — ιδίως στη ναυτική του ισχύ και στο δίκτυο ενόπλων ομάδων που δραστηριοποιούνται σε όλη την ευρύτερη περιοχή, όπου σταθμεύουν πάνω από 40.000 Αμερικανοί στρατιώτες. Τα Στενά του Ορμούζ, μήκους μόλις 90 μιλίων, αποτελούν κρίσιμο διάδρομο διεθνούς ναυσιπλοΐας: το 25% του παγκόσμιου πετρελαίου και το 20% του υγροποιημένου φυσικού αερίου διέρχονται καθημερινά από εκεί. Μια ιρανική κίνηση να τα ναρκοθετήσει θα οδηγούσε σε εκτίναξη των τιμών ενέργειας και ενδεχομένως σε παγκόσμια ύφεση.

Σε ετοιμότητα η Αθήνα για ενδεχόμενο χτύπημα του Ιράν στη Σούδα

Αμερικανοί αξιωματούχοι εξετάζουν τη διασπορά των ναυτικών δυνάμεων στον Κόλπο ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο εγκλωβισμού. Οι επιχειρησιακές λεπτομέρειες τηρούνται μυστικές, ωστόσο είναι σαφές ότι μια τέτοια πρόκληση θα είχε παγκόσμιες επιπτώσεις. Το Ιράν έχει ναρκοθετήσει τα Στενά και στο παρελθόν — το 1988, κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν–Ιράκ, τοποθέτησε 150 νάρκες, μία εκ των οποίων έπληξε το αμερικανικό φρεγάτο USS Samuel B. Roberts, προκαλώντας σοβαρές ζημιές. Ο πρώην αρχηγός της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ στρατηγός Τζόζεφ Βότελ και ο αντιναύαρχος Κέβιν Ντόνεγκαν επιβεβαιώνουν ότι η ναρκοθέτηση παραμένει μια ρεαλιστική και επικίνδυνη ιρανική επιλογή, η οποία θα μπορούσε να εντείνει τις διεθνείς πιέσεις προς το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμούν πως μια τέτοια ενέργεια θα προκαλούσε σφοδρή αμερικανική στρατιωτική απάντηση, με καταστροφικές συνέπειες για την ήδη παραλυμένη ιρανική οικονομία.

Αναλυτές σημειώνουν ότι οι πιο άμεσες απειλές για τις αμερικανικές βάσεις είναι οι πυραυλικές και μη επανδρωμένες επιθέσεις. Η Δύναμη Κουντς, ο επίλεκτος βραχίονας των Φρουρών της Επανάστασης, παραμένει ενεργή σε Ιράκ, Συρία και Ιορδανία, παρά την καταστολή της δράσης της από αραβικές χώρες. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Βάλι Νασρ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, το Ιράν θέλει να δείξει στον Τραμπ ότι παραμένει ικανό να πλήξει αμερικανικά συμφέροντα. Ο ειδικός σε θέματα Ιράν Καρίμ Σαντζαντπούρ προειδοποιεί: πολλές από τις διαθέσιμες επιλογές του Ιράν ισοδυναμούν με γεωστρατηγική αυτοκτονία — μπορούν να προκαλέσουν τεράστια καταστροφή, αλλά ενδέχεται να μην επιβιώσει το ίδιο από την απάντηση.

Το Ιράν φέρεται να διατηρεί ποικιλία ναρκών: από μικρές κολλητικές (limpet mines) που τοποθετούνται απευθείας σε πλοία, έως μεγαλύτερες αγκυροβολημένες και νάρκες βυθού που ενεργοποιούνται με τη χρήση σύνθετων αισθητήρων. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ διαθέτει τέσσερα ναρκαλιευτικά πλοία στον Περσικό Κόλπο με έδρα το Μπαχρέιν, καθώς και εξειδικευμένο προσωπικό που εκπαιδεύεται σε αποναρκοθετήσεις με τη βοήθεια υποβρύχιων ρομπότ και αυτόνομων οχημάτων sonar. Η στρατηγική σημασία της περιοχής είναι τεράστια. Το ενδεχόμενο μιας κλιμάκωσης μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση υψηλής έντασης, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη Μέση Ανατολή και τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη.