Τραμπ για Ουκρανία: Not My Problem

Μια εντυπωσιακή μεταστροφή σημειώνεται στην εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να αποσύρεται από την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, δείχνοντας ότι προτιμά να προχωρήσει σε επιχειρηματικές συμφωνίες με τη Μόσχα παρά να πιέσει για ειρήνη στην Ουκρανία. Η καμπή αυτή ήρθε μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τη Δευτέρα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την οποία ο Τραμπ δήλωσε, σύμφωνα με έξι πηγές που γνωρίζουν το περιεχόμενο της συνομιλίας, ότι Ρωσία και Ουκρανία θα πρέπει «να τα βρουν μόνοι τους». Παρά τις προηγούμενες δηλώσεις του ότι μόνο εκείνος και ο Πούτιν μπορούν να πετύχουν ειρήνη, τώρα φαίνεται αποφασισμένος να αποσυρθεί από κάθε σχετική διαπραγμάτευση.

Η αλλαγή στάσης του Τραμπ εγείρει σοβαρά ερωτήματα: εγκαταλείπει οριστικά η Ουάσινγκτον την πολύχρονη προσπάθεια στήριξης της Ουκρανίας; Οι Ευρωπαίοι ηγέτες που μίλησαν με τον Αμερικανό πρόεδρο αμέσως μετά την κλήση με τον Πούτιν, δηλώνουν απογοητευμένοι. Το Μαξίμου της Πειραιώς… συγγνώμη, ο Λευκός Οίκος, δεν επιβεβαιώνει τίποτε επισήμως, ωστόσο πηγές αναφέρουν πως ο Τραμπ ανησυχεί ότι νέες κυρώσεις θα πλήξουν «τις ευκαιρίες των Αμερικανών για κερδοφόρες επιχειρήσεις στη Ρωσία». Η αποστασιοποίηση του Τραμπ μοιάζει με δώρο στη Μόσχα. Όχι μόνο παύει η πίεση από την υπερδύναμη, αλλά προκαλείται και ρήγμα εντός του ΝΑΤΟ. Ενώ οι Ευρωπαίοι ετοιμάζουν νέες κυρώσεις, η Ουάσινγκτον τραβά χειρόφρενο. Ο ίδιος ο Τραμπ, που στο παρελθόν είχε απειλήσει τη Ρωσία με τιμωρίες αν δεν δεχτεί κατάπαυση πυρός, τώρα αποφεύγει ακόμη και να αναφερθεί σε κυρώσεις. Οι Ουκρανοί έλαβαν το μήνυμα: οι ΗΠΑ αποσύρονται. Οι Ευρωπαίοι, επίσης. Και ο Πούτιν; Φαίνεται ότι το είχε προβλέψει. Οι συνομιλίες του με τον Τραμπ, σύμφωνα με πληροφορίες, εστιάζουν όλο και περισσότερο σε εμπορικά ανοίγματα – σενάριο που ενθουσιάζει τον πρώην επιχειρηματία πρόεδρο των ΗΠΑ.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι «η Ρωσία επιθυμεί μαζικού μεγέθους εμπόριο με τις ΗΠΑ όταν τελειώσει αυτή η αιματοχυσία, και συμφωνώ». Εμφανίζεται ενθουσιώδης μπροστά στην «απεριόριστη δυναμική» της ρωσικής οικονομίας και ειδικά των φυσικών της πόρων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η αποκατάσταση των σχέσεων είναι πλέον ο βασικός στόχος. Πάντως, σε επίσημο επίπεδο, οι κυρώσεις του 2022 εξακολουθούν να ισχύουν, όπως διαβεβαιώνει και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο. «Ο Τραμπ επιδιώκει να σταματήσει έναν πόλεμο χωρίς νικητές και χωρίς τέλος», είπε ο Ρούμπιο, υπερασπιζόμενος τη γραμμή του Λευκού Οίκου.

Η Ευρώπη προχωρά μόνη

Την Τρίτη, η Βρετανία ανακοίνωσε νέες κυρώσεις κατά του ρωσικού στρατού και ενεργειακού τομέα, με τον υπουργό Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμι, να καταγγέλλει τους ρωσικούς βομβαρδισμούς ως αποκαλυπτικούς της «πολεμοχαρούς φύσης του Πούτιν». Η ανακοίνωση δεν έκανε καμία αναφορά στις ΗΠΑ, ενώ και η Ε.Ε. ετοιμάζει το 17ο πακέτο κυρώσεων. Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης σχολίασε ότι ο Τραμπ «δεν έδειξε ποτέ πραγματική πρόθεση να συμμετάσχει στις νέες κυρώσεις» και πως οι απειλές του «ήταν καθαρά επικοινωνιακές». Η νέα πολιτική των ΗΠΑ θα φανεί ξεκάθαρα στους δύο κρίσιμους επικείμενους διεθνείς σταθμούς: τη Σύνοδο των G7 στον Καναδά τον Ιούνιο και αμέσως μετά στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη. Εκεί, οι Ευρωπαίοι αναμένεται να δοκιμάσουν τις αντοχές του Τραμπ στη συλλογική άμυνα, αλλά και την προσήλωσή του στη στρατηγική αποτροπής της Ρωσίας. Προς το παρόν, όμως, το μήνυμα του Αμερικανού προέδρου είναι σαφές: δεν είναι πλέον «ο πόλεμος του». Κι αν η Ουκρανία μείνει μόνη, τότε ο Πούτιν ίσως έχει πετύχει, χωρίς να ρίξει ούτε μια ρουκέτα προς Δύση, τον βαθύτερο στόχο του: να διασπάσει την ατλαντική συμμαχία εκ των έσω.