Άρση casus belli: Η Τουρκία απορρίπτει την απαίτηση της Ελλάδας

Σε ευθεία απόρριψη του ελληνικού αιτήματος για την άρση του casus belli προχώρησε ο Υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ, επιμένοντας στη θέση ότι οι διμερείς διαφορές με την Ελλάδα δεν θα πρέπει να επηρεάζουν την ένταξη της Άγκυρας σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα. Οι δηλώσεις του εντάσσονται σε ευρύτερη τοποθέτησή του στο πρακτορείο Reuters, με αφορμή την πρόθεση της Τουρκίας να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο SAFE, παρά τους θεσμικούς περιορισμούς και τις πολιτικές ενστάσεις. Η ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφές ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE της Ε.Ε. δεν μπορεί να εξεταστεί εφόσον διατηρείται ενεργό το casus belli, δηλαδή η επίσημη απειλή πολέμου, που διατυπώθηκε το 1995 από την τουρκική Εθνοσυνέλευση σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Ο Γκιουλέρ χαρακτήρισε τέτοιες προϋποθέσεις «λανθασμένες» και «ακατάλληλες για ένα πολυμερές πλαίσιο», τονίζοντας ότι δεν είναι θεμιτό να παρεμβάλλονται διμερή ζητήματα σε ευρωπαϊκούς μηχανισμούς ασφάλειας.

Ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι το νέο αμυντικό ταμείο SAFE – ύψους 150 δισ. ευρώ – προβλέπει ότι το 65% των έργων πρέπει να χρηματοδοτείται από επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή της Ουκρανίας, αποκλείοντας έτσι ουσιαστικά τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία. Ο Γκιουλέρ υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο θέτει εκτός του ευρωπαϊκού αμυντικού σχεδιασμού χώρες με σημαντικές δυνατότητες, επισημαίνοντας τον κρίσιμο ρόλο της Τουρκίας στον τομέα των drones, των αεράμυνων, των ναυτικών και χερσαίων συστημάτων, των ραντάρ και των ηλεκτρονικών πολέμων. «Η ασφάλεια του μέλλοντος πρέπει να οικοδομηθεί μαζί», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με «οραματιστές Ευρωπαίους συμμάχους», είτε εντός είτε εκτός του προγράμματος SAFE.

Επιμένει η Άγκυρα στα S-400

Στην ίδια συνέντευξη, ο Γκιουλέρ αναφέρθηκε εκτενώς και στις τεταμένες σχέσεις της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπενθύμισε ότι η Τουρκία, ως δεύτερη στρατιωτική δύναμη στο ΝΑΤΟ, έχει αποκλειστεί από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35 λόγω της προμήθειας των ρωσικών S-400. Παρότι η Άγκυρα δεν προτίθεται να εγκαταλείψει τα ρωσικά συστήματα, ο Τούρκος Υπουργός θεωρεί ότι μια συνάντηση μεταξύ του Προέδρου Ερντογάν και του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να δημιουργήσει προϋποθέσεις για άρση των αμερικανικών κυρώσεων και ενδεχόμενη επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35.

«Ο Πρόεδρος Ερντογάν διατηρεί σταθερές και παραγωγικές σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ», σημείωσε ο Γκιουλέρ, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι μια τέτοια συνάντηση μπορεί να ανανεώσει τη συνεργασία στον αμυντικό τομέα ΗΠΑ–Τουρκίας. Αναφερόμενος και στην έκκληση Τραμπ προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ, ο Γκιουλέρ υπογράμμισε την ανάγκη όχι μόνο για περισσότερες επενδύσεις, αλλά για «έξυπνη κατανομή πόρων» και για ενίσχυση της διαλειτουργικότητας εντός της Συμμαχίας. Η Τουρκία φαίνεται να προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στον ρόλο του διεκδικητικού εταίρου εντός του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. και σε μια στρατηγική διατήρησης ισχυρών δεσμών με τις ΗΠΑ, ακόμη και εν μέσω ανοιχτών θεσμικών αποκλεισμών και αντιπαραθέσεων.