ΚΥΣΕΑ για Μέση Ανατολή: Σε επαγρύπνηση η Αθήνα

Σε κλίμα αυξημένης ανησυχίας και εν εξελίξει κρίσεων που απειλούν να τινάξουν στον αέρα την παγκόσμια σταθερότητα, συνεδρίασε εκτάκτως το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, το απόγευμα της Κυριακής 22 Ιουνίου. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, έπειτα από τον στοχευμένο βομβαρδισμό ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, κλιμακώνεται επικίνδυνα, θέτοντας σε συναγερμό κυβερνήσεις, στρατιωτικές δομές και παγκόσμιες αγορές. Η ελληνική κυβέρνηση εκφράζει με επίσημο τρόπο την έντονη ανησυχία της για τις ραγδαίες εξελίξεις, κάνοντας έκκληση για αυτοσυγκράτηση και για επιστροφή στη διπλωματική οδό. Σε μία περίοδο όπου η απειλή ενός νέου πολέμου δεν είναι πια ένα θεωρητικό σενάριο, η Αθήνα παρακολουθεί με κομμένη ανάσα τη δυναμική της κρίσης να ξεπερνά τα στενά όρια της περιφέρειας και να εισβάλλει, ως απειλή, στον πυρήνα της παγκόσμιας ισορροπίας.

Η ενεργοποίηση των δυνάμεων ασφαλείας σε όλα τα επίπεδα δεν αποτελεί υπερβολή, αλλά υποχρεωτική στρατηγική. Η Ελλάδα παραμένει έκθετη – όχι μόνο ως χώρα-μέλος της Δύσης, αλλά και ως στρατιωτικός κόμβος με εγκαταστάσεις αμερικανικών και ισραηλινών συμφερόντων, καθώς και λόγω της κεντρικής της θέσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει περιθώριο επανάπαυσης. Η απειλή είναι πολυδιάστατη: από την πιθανότητα τρομοκρατικών ενεργειών επί ελληνικού εδάφους, έως το ενδεχόμενο να υποστούν καίρια πλήγματα οι οικονομικές δομές της χώρας, εφόσον κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ. Τα πρώτα μέτρα έχουν ήδη ληφθεί: ενίσχυση της αστυνόμευσης σε πρεσβείες, γραφεία αντιπροσωπειών και εγκαταστάσεις που σχετίζονται με εμπλεκόμενες χώρες· αυξημένη επαγρύπνηση στις κρίσιμες στρατιωτικές υποδομές – με κυρίαρχο παράδειγμα τη βάση της Σούδας, που θεωρείται πιθανός κόμβος στρατιωτικής κινητικότητας σε περίπτωση γενίκευσης της κρίσης· αλλά και διαρκής συντονισμός με το Υπουργείο Ναυτιλίας για την προστασία ελληνικών και ελληνόκτητων πλοίων στον Περσικό Κόλπο.

Ο ναυτιλιακός κόμβος στον κλοιό

Τρία πλοία ελληνικής σημαίας βρίσκονται ήδη εντός των Στενών του Ορμούζ, ενώ εκατοντάδες άλλα κινούνται στην ευρύτερη περιοχή. Η απειλή του Ιράν ότι θα μπλοκάρει τη ναυσιπλοΐα σε αυτά τα στενά πυροδοτεί ένα ντόμινο φόβου: για τις ελεύθερες μεταφορές ενέργειας, για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα, για την ίδια την ελληνική ναυτιλία, που είναι θεμέλιο του εθνικού πλούτου. Το υπουργείο έχει εκδώσει οδηγίες προς τα πλοία να αναζητήσουν ασφαλή λιμάνια μέχρι να αποκλιμακωθεί η ένταση — όμως τίποτα δεν προοιωνίζεται άμεση εκτόνωση. Η Αθήνα προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, εστιάζοντας σε τρεις πυλώνες: την προστασία στρατιωτικών εγκαταστάσεων που φιλοξενούν συμμαχικές δυνάμεις, την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας, και την εκτίμηση των οικονομικών συνεπειών μιας κλιμάκωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε για δεύτερη φορά μέσα σε δέκα ημέρες – κάτι που αντανακλά το μέγεθος του συναγερμού και την κρισιμότητα των ωρών. Η χώρα δηλώνει ξεκάθαρα τη θέση της: Το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Η λύση είναι μόνο η διπλωματία. Όμως, όσο η διπλωματία δεν ενεργοποιείται και οι σκιές του πολέμου βαθαίνουν, η πολιτική ηγεσία βρίσκεται ενώπιον μιας σκληρής πραγματικότητας: της αβεβαιότητας σε μια εποχή που το διεθνές δίκαιο αμφισβητείται εμπράκτως και η ισχύς επιχειρεί να υπαγορεύσει την εξέλιξη των πραγμάτων.

Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ

Μέσα σε αυτό το φλεγόμενο περιβάλλον, ξεκινά την Τρίτη στη Χάγη η Σύνοδος του ΝΑΤΟ, με το βλέμμα στραμμένο στον Αμερικανό Πρόεδρο και στη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας που επιχειρεί να επιβάλει. Η πρότασή του για αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών στο 5% του ΑΕΠ έχει ήδη προκαλέσει έντονες συζητήσεις. Η Ελλάδα ωστόσο δεν προσέρχεται με φόβο αλλά με αποδείξεις: είναι από τις ελάχιστες χώρες που υπερέβησαν σταθερά τον στόχο του 2% για την άμυνα, ακόμη και στις πιο σκληρές περιόδους της δημοσιονομικής κρίσης. Ο Πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επισημάνει αυτήν τη συνέπεια, θέτοντας την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή αξιοπιστίας εντός της Συμμαχίας. Παράλληλα, η Αθήνα υπήρξε πρωτοπόρος στη συζήτηση για ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και στρατηγική αυτονομία της Ε.Ε., κάτι που πλέον φαντάζει επιτακτικό και όχι θεωρητικό.