Απελάσεις Ρωσία: Η τελευταία κίνηση του Πούτιν για να «καθαρίσει» την Ουκρανία

Στις αρχές του 2025, ο Σεργκί Σέρντιουκ, μαζί με τη σύζυγο και την κόρη του, απελάθηκε από τη Ρωσία, με συνοδευτική απαγόρευση εισόδου για 40 χρόνια. Ο Σέρντιουκ, επί χρόνια διευθυντής σε σχολείο της Κομις-Ζόρια, στην περιφέρεια Ζαπορίζια της νοτιοανατολικής Ουκρανίας, βρέθηκε ξαφνικά ξένος στον ίδιο του τον τόπο, ο οποίος βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή από τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022. Η άρνησή του να συνεργαστεί με τις ρωσικές αρχές και να εφαρμόσει το ρωσικό πρόγραμμα σπουδών οδήγησε στην απόλυσή του και, τελικά, στην απέλαση της οικογένειάς του. «Γεννήθηκα και έζησα σε αυτό το μέρος όλη μου τη ζωή. Και τώρα με πέταξαν έξω», δηλώνει ο ίδιος, θέτοντας υπό αμφισβήτηση όχι μόνο την ιδιότητά του ως πολίτη, αλλά και την ίδια του την εθνική ταυτότητα.

Η ιστορία του Σέρντιουκ δεν είναι μεμονωμένη. Ο Ουκρανός κυβερνήτης της περιοχής Ζαπορίζια, Ιβάν Φεντόροφ, αναφέρει ότι εκατοντάδες Ουκρανοί έχουν απελαθεί από τα κατεχόμενα εδάφη τους τελευταίους μήνες, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης επιχείρησης «εκκαθάρισης». Η επιχείρηση φαίνεται να εντείνεται, ενόψει ενδεχόμενων ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τη Δύση, που θα παγώσουν τις γραμμές του μετώπου και πιθανώς θα παγιώσουν τον ρωσικό έλεγχο. Ήδη από τις πρώτες φάσεις της κατοχής, οι ρωσικές δυνάμεις συνέλαβαν και βασάνισαν πολίτες που θεωρήθηκαν ύποπτοι για υποστήριξη του Κιέβου. Αργότερα, οι απειλές και οι πιέσεις στόχευαν στο να εκδιωχθούν όσοι δεν δέχονταν τη νέα τάξη πραγμάτων. Ο Σέρντιουκ αντιστάθηκε. Το σχολείο του, χωρίς προσωπικό που να δέχεται να διδάξει τη ρωσική ύλη, έκλεισε, και οι μαθητές του μεταφέρθηκαν αλλού.

Τον Ιανουάριο του 2025, η οικογένεια οδηγήθηκε με βαν στα σύνορα με τη Γεωργία, όπου της επετράπη να περάσει στη γεωργιανή επικράτεια. Από εκεί επέστρεψαν στην ελεύθερη Ουκρανία, μόλις 140 χιλιόμετρα από το παλιό τους σπίτι. Ο Σέρντιουκ ζει πλέον στη Ζαπορίζια και παραδίδει ιδιωτικά μαθήματα μαθηματικών, αναζητώντας θέση σε κάποιο δημόσιο σχολείο. Ωστόσο, η βίαιη εκδίωξη άφησε ανεπούλωτα τραύματα: η μητέρα του, ηλικιωμένη και με σοβαρή άνοια, παρέμεινε στα κατεχόμενα, χωρίς φάρμακα και φροντίδα, καθώς η οικογένεια αδυνατεί να τη μεταφέρει ή να τη στηρίξει.

Ο Σέρντιουκ αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε πρόταση που θα νομιμοποιούσε το πάγωμα των συγκρούσεων. «Αν σταθεροποιηθούν τα σύνορα, χάνουμε την πατρίδα μας. Τα παιδιά που μεγαλώνουν εκεί δεν θα ξέρουν ότι είναι Ουκρανοί», προειδοποιεί. Οι ανησυχίες του αγγίζουν τον πυρήνα της πολιτισμικής και εθνικής επιβίωσης: στα σχολεία των κατεχομένων, τα παιδιά διδάσκονται ιστορία και γλώσσα με βάση το ρωσικό αφήγημα, ενώ η ουκρανική ταυτότητα απαλείφεται. «Σε λίγα χρόνια, αυτά τα παιδιά θα είναι χαμένα», λέει, εκφράζοντας την αγωνία κάθε εξόριστου εκπαιδευτικού που βλέπει την κοινωνία του να αποδομείται μεθοδικά. Η ιστορία του Σέρντιουκ είναι η ιστορία χιλιάδων Ουκρανών που εκδιώκονται όχι μόνο από τα σπίτια τους, αλλά και από την ίδια την ιστορική τους μνήμη. Και όσο ο κόσμος παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις, η Ρωσία σταθεροποιεί, με τη βία, την επιρροή της στις ψυχές και τα μυαλά μιας ολόκληρης γενιάς.