«Παγκόσμιο» ευρώ θέλει η Λαγκάρντ

Σε μια περίοδο όπου η διεθνής γεωοικονομική αρχιτεκτονική βρίσκεται σε έντονη ανακατάταξη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, αναδεικνύει τις δυνατότητες του ευρώ να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αμφισβητώντας την παραδοσιακή κυριαρχία του δολαρίου. Σε άρθρο της στους Financial Times, η επικεφαλής της ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι η μεταβαλλόμενη διεθνής τάξη πραγμάτων αποτελεί «ευκαιρία για μια παγκόσμια στιγμή του ευρώ». Η Λαγκάρντ σκιαγραφεί μια νέα εποχή οικονομικού εθνικισμού, προστατευτισμού και διμερών ισορροπιών ισχύος, φαινόμενα που, κατά την άποψή της, αναδιαμορφώνουν το διεθνές εμπόριο και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μέσα σε αυτό το ρευστό περιβάλλον, το ευρώ ήδη κατέχει τη δεύτερη θέση στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα, με ποσοστό 20%, έναντι 58% του δολαρίου.

Η μείωση του χάσματος αυτού, σημειώνει, θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη για την ευρωζώνη, μεταξύ των οποίων χαμηλότερο κόστος δανεισμού, μεγαλύτερη σταθερότητα συναλλαγματικής ισοτιμίας και προστασία από οικονομικές κυρώσεις ή μονομερείς παρεμβάσεις – τις οποίες αποκαλεί διακριτικά «καταναγκαστικά μέτρα». Παρ’ όλα αυτά, όπως επισημαίνει, σήμερα πολλοί επενδυτές που απομακρύνονται από το δολάριο επιλέγουν τον χρυσό ως ασφαλές καταφύγιο, και όχι το ευρώ. Για να αποκτήσει το ευρώ την αξιοπιστία και την επιρροή ενός καθεστώτος παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος – αυτό που ο Γάλλος πολιτικός Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν είχε χαρακτηρίσει ως «υπερβολικό προνόμιο» του δολαρίου – η Λαγκάρντ προτάσσει τέσσερις βασικούς πυλώνες μεταρρυθμίσεων:

1. Ενίσχυση της γεωστρατηγικής αξιοπιστίας της Ευρώπης. Η περιοχή, τονίζει, οφείλει να αποδείξει ότι αποτελεί ισχυρό και συνεπή σύμμαχο. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζει τη σημασία της αύξησης των αμυντικών δαπανών και της ενίσχυσης της «σκληρής ισχύος», ώστε να καλλιεργηθεί διεθνής εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή στρατηγική.

2. Ανάταξη της οικονομίας και δημιουργία ελκυστικών κεφαλαιαγορών. Η πρόεδρος της ΕΚΤ καλεί σε προώθηση της ανάπτυξης, ενίσχυση της αγοράς ποιοτικών ομολόγων και εμβάθυνση των χρηματοπιστωτικών αγορών της ευρωζώνης. Αναγνωρίζει ότι η οικονομική επίδοση της Ευρώπης παραμένει ασθενική και η προσφορά ασφαλών επενδυτικών επιλογών είναι περιορισμένη.

3. Ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και μείωση γραφειοκρατικών εμποδίων. Η Λαγκάρντ στηρίζει την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών, τη συνεργασία στρατηγικών βιομηχανιών και τη χρηματοδότησή τους, ως μέσα για να καταστεί η ΕΕ πιο ανταγωνιστική και επενδυτικά ελκυστική.

4. Εδραίωση ισχυρών και ανεξάρτητων θεσμών. Η πρόεδρος της ΕΚΤ αναδεικνύει την πολιτική σταθερότητα, το κράτος δικαίου και τους θεσμικούς ελέγχους της ΕΕ ως κεντρικά πλεονεκτήματα. Παρόλα αυτά, σημειώνει την ανάγκη περαιτέρω μεταρρύθμισης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, τονίζοντας: «Ένα μόνο βέτο δεν πρέπει πλέον να επιτρέπεται να σταθεί εμπόδιο στα συλλογικά συμφέροντα των άλλων 26 κρατών μελών».