Επίθεση Ιράν στο Ισραήλ: Υπήρξε τελικά ενημέρωση;

Τούρκοι, Ιορδανοί και Ιρακινοί αξιωματούχοι δήλωσαν την Κυριακή ότι το Ιράν παρείχε προειδοποίηση ημέρες πριν από την επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους στο Ισραήλ, επιτρέποντας να αποφευχθούν μαζικές απώλειες και ανεξέλεγκτη κλιμάκωση, αλλά ένας Αμερικανός αξιωματούχος το διέψευσε αυτό, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters. Τα περισσότερα από τα εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τους πυραύλους που εκτόξευσε το Ιράν σε μια επίθεση αντιποίνων καταρρίφθηκαν πριν φθάσουν στο ισραηλινό έδαφος, αν και ένα νεαρό κορίτσι τραυματίστηκε σοβαρά και η περιοχή παραμένει προετοιμασμένη για περαιτέρω κλιμάκωση. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν δήλωσε την Κυριακή ότι το Ιράν είχε ειδοποιήσει τις γειτονικές χώρες και τον σύμμαχο του Ισραήλ, τις ΗΠΑ, ότι θα εξαπέλυε τα πλήγματα εντός 72 ωρών, μια κίνηση που θα τους επέτρεπε να αποτρέψουν σε μεγάλο βαθμό την επίθεση.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε από τη μεριά του ότι είχε μιλήσει τόσο με την Ουάσινγκτον όσο και με την Τεχεράνη πριν από την επίθεση, προσθέτοντας ότι μετέφερε μηνύματα ως μεσάζων για να βεβαιωθεί ότι οι αντιδράσεις θα ήταν ανάλογες. “Το Ιράν ανέφερε ότι ήταν μια απάντηση στην επίθεση του Ισραήλ στο προξενείο του στη Δαμασκό και ότι δεν θα προχωρήσει πέρα από αυτό. Είχαμε επίγνωση των πιθανοτήτων. Οι εξελίξεις δεν αποτέλεσαν έκπληξη”, δήλωσε τουρκική διπλωματική πηγή. Ωστόσο, ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν διέψευσε τη δήλωση του Αμιραμπντολαχιάν, λέγοντας ότι η Ουάσινγκτον είχε επαφή με το Ιράν μέσω Ελβετών μεσαζόντων, αλλά δεν είχε λάβει προειδοποίηση 72 ώρες πριν.

“Αυτό δεν είναι αληθές”, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος. “Δεν έδωσαν καμία ειδοποίηση, ούτε έδωσαν καμία ενημέρωση ότι… ‘αυτοί θα είναι οι στόχοι, οπότε εκκενώστε τους'”. Η Τεχεράνη έστειλε μήνυμα στις ΗΠΑ μόνο αφού άρχισαν τα πλήγματα και η πρόθεση ήταν να είναι “άκρως καταστροφική” είπε ο αξιωματούχος, εικάζοντας ότι το Ιράν λέει ότι έδωσε ειδοποίηση για να καλύψει την αμηχανία του για την αποτυχία της επίθεσης. Ωστόσο, Ιρακινοί, Τούρκοι και Ιορδανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ο καθένας απόι τη μεριά τους ότι το Ιράν είχε παράσχει έγκαιρη προειδοποίηση για την επίθεση την περασμένη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων λεπτομερειών. Η επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους είχε τον κίνδυνο να προκαλέσει τρομερές απώλειες και μαζικά αντίποινα του Ισραήλ και των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί σε περιφερειακή σύγκρουση με μεγάλη κλιμάκωσαη. Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν την Παρασκευή και το Σάββατο ότι ανέμεναν μια επικείμενη επίθεση και προέτρεπαν το Ιράν να μην προβεί σε αυτήν, με τον Μπάιντεν να λέει λακωνικά ότι το μόνο του μήνυμα προς την Τεχεράνη ήταν: “Μην το κάνετε”.

Κλιμάκωση

Δύο ιρακινές πηγές, μεταξύ των οποίων ένας κυβερνητικός σύμβουλος ασφαλείας και ένας αξιωματούχος ασφαλείας, δήλωσαν ότι το Ιράν είχε χρησιμοποιήσει διπλωματικά κανάλια για να ενημερώσει τη Βαγδάτη για την επίθεση τουλάχιστον τρεις ημέρες πριν από αυτήν. Ο ακριβής χρόνος της επίθεσης δεν αποκαλύφθηκε τότε, αλλά διαβιβάστηκε στις ιρακινές αρχές ασφαλείας και τις στρατιωτικές αρχές λίγες ώρες πριν από τα πλήγματα, επιτρέποντας στη Βαγδάτη να κλείσει τον εναέριο χώρο της και να αποφύγει θανατηφόρα ατυχήματα. “Η κυβέρνηση κατάλαβε με σαφήνεια από τους Ιρανούς αξιωματούχους ότι και ο αμερικανικός στρατός στο Ιράκ γνώριζε εκ των προτέρων για την επίθεση”, δήλωσε ο Ιρακινός αξιωματούχος ασφαλείας. Ανώτερος Ιορδανός αξιωματούχος δήλωσε ότι το Ιράν κάλεσε τους Άραβες απεσταλμένους στην Τεχεράνη την Τετάρτη για να τους ενημερώσει για την πρόθεσή του να πραγματοποιήσει επίθεση, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει τη χρονική στιγμή.

Ερωτηθείς εάν το Ιράν είχε επίσης δώσει λεπτομέρειες σχετικά με τους στόχους και το είδος των όπλων που θα χρησιμοποιούνταν, η ιορδανική πηγή δεν απάντησε άμεσα, αλλά υπονόησε ότι αυτό συνέβη. Μια ιρανική πηγή δήλωσε ότι το Ιράν είχε ενημερώσει τις ΗΠΑ μέσω διπλωματικών διαύλων που περιλάμβαναν το Κατάρ, την Τουρκία και την Ελβετία για την προγραμματισμένη ημέρα της επίθεσης, διαβεβαιώνοντας ότι θα διεξαγόταν με τρόπο που θα απέφευγε να προκαλέσει απάντηση. Το κατά πόσο μπορεί να αποφευχθεί η κλιμάκωση παραμένει ερωτηματικό. Ο Μπάιντεν είπε στο Ισραήλ ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε ισραηλινά αντίποινα, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος. Ωστόσο, το Ισραήλ εξακολουθεί να ζυγίζει την απάντησή του και “θα ζητήσει το τίμημα από το Ιράν με τον τρόπο και τη χρονική στιγμή που είναι κατάλληλος για εμάς”, δήλωσε την Κυριακή ο Ισραηλινός υπουργός Μπένι Γκαντζ.