Τραμπ – Ιράν: Το μεγάλο δίλλημα

Η επιφυλακτικότητα του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στο ενδεχόμενο στρατιωτικού πλήγματος κατά της ιρανικής πυρηνικής εγκατάστασης στο Φορντό φέρεται να καθόρισε κρίσιμες αποφάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Guardian. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται να έχει συζητήσει με στελέχη του Πενταγώνου την πιθανότητα χρήσης της GBU-57 – μιας υπερβαρέως τύπου βόμβας «bunker buster» – μόνο εφόσον η αποτελεσματικότητα του χτυπήματος ήταν απολύτως διασφαλισμένη. Παρότι του παρουσιάστηκε η επιχειρησιακή ικανότητα της GBU-57 να πλήξει υπόγειους στόχους με εξαιρετική ακρίβεια, οι επιτελείς αναγνώρισαν ότι η εγκατάσταση του Φορντό, ενισχυμένη και θαμμένη μέσα σε βουνό, παραμένει ιδιαίτερα ανθεκτική. Πηγές προσκείμενες στις διαβουλεύσεις αναφέρουν ότι η διοίκηση Τραμπ δεν έλαβε τελική απόφαση, επιδιώκοντας να ασκήσει διπλωματική πίεση στην Τεχεράνη μέσω της στρατιωτικής απειλής.

Η ανησυχία στο Πεντάγωνο επικεντρώνεται στο γεγονός ότι ακόμη και μια εκτεταμένη επιχείρηση με GBU-57 πιθανότατα δεν θα κατέστρεφε ολοκληρωτικά το Φορντό. Η αποτυχία διείσδυσης σε μεγάλα βάθη – που σύμφωνα με τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών αγγίζουν τα 90 μέτρα – καθιστά την επιτυχία του χτυπήματος αμφίβολη. Ορισμένοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι μόνο ένα τακτικό πυρηνικό όπλο θα μπορούσε να επιτύχει ολοσχερή καταστροφή, σενάριο το οποίο απορρίφθηκε ρητά από τον Τραμπ και δεν εξετάστηκε ποτέ επίσημα. Η GBU-57, σχεδιασμένη ειδικά για να εξουδετερώνει ενισχυμένα υπόγεια καταφύγια, απαιτεί συνθήκες απόλυτης εναέριας κυριαρχίας, ενώ εξαρτάται από το GPS – γεγονός που εντείνει την πολυπλοκότητα της επιχείρησης σε εχθρικό περιβάλλον. Παρότι το Ισραήλ έχει καταρτίσει ανεξάρτητα σχέδια για την εξουδετέρωση του Φορντό, αναγνωρίζεται ότι δεν διαθέτει τα κατάλληλα μέσα για να το πράξει χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Στρατιωτικές μελέτες της Υπηρεσίας Μείωσης Απειλών (DTRA) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η καταστροφή του Φορντό με συμβατικά μέσα θα είχε περιορισμένο αντίκτυπο – το πολύ μια καθυστέρηση μερικών μηνών στο ιρανικό πρόγραμμα. Ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής της DTRA, Ράντι Μάνερ, χαρακτήρισε τη στρατηγική «εντυπωσιακή στην τηλεόραση, αλλά απίθανη στην πράξη», υπογραμμίζοντας ότι το Ιράν θα μπορούσε να επαναλειτουργήσει γρήγορα τις εγκαταστάσεις. Η αυξημένη δραστηριότητα εμπλουτισμού ουρανίου – με τον ΔΟΑΕ να επισημαίνει ότι το επίπεδο αγγίζει το 83,7% – εγείρει έντονες ανησυχίες για τις πραγματικές προθέσεις της Τεχεράνης. Το Φορντό έχει σχεδιαστεί για να αντέχει σε αεροπορικές επιθέσεις, σε αντίθεση με παλαιότερες περιπτώσεις, όπως η ισραηλινή επιδρομή του 1981 στη Βαγδάτη. Σήμερα, η Ουάσιγκτον βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σύνθετο δίλημμα: η επιδίωξη της αποτροπής μέσω της επίδειξης ισχύος προσκρούει στις επιχειρησιακές και γεωπολιτικές δυσκολίες ενός χτυπήματος που δύσκολα θα είχε απόλυτο αποτέλεσμα – και θα μπορούσε να οδηγήσει σε απρόβλεπτες συνέπειες στην περιοχή.