Χρέη για παράνομη στάθμευση: Οι δήμοι θα τα «παίρνουν» απευθείας από τους τραπεζικούς λογαριασμούς

Σε κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων και δεσμεύσεις λογαριασμών προχωρούν οι δήμοι της χώρας, ενεργοποιώντας μέτρα αναγκαστικής είσπραξης για παλαιές οφειλές πολιτών, κυρίως από πρόστιμα παράνομης στάθμευσης που επιβλήθηκαν ακόμη και πριν το 2015 και παρέμειναν ανεξόφλητα έως σήμερα. Παρότι σύμφωνα με τη γενική διάταξη περί παραγραφής οι δήμοι μπορούν να διεκδικήσουν χρηματικές αξιώσεις εντός πενταετίας από το έτος βεβαίωσης, εξακολουθούν να ισχύουν παλαιότερες ρυθμίσεις για χρέη που δημιουργήθηκαν έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2018. Συγκεκριμένα, με βάση τον αναγκαστικό νόμο 344/1968, που προβλέπει 20ετή παραγραφή για συγκεκριμένες οφειλές, οι δήμοι μπορούν – υπό προϋποθέσεις – να προχωρήσουν σε διεκδίκηση ακόμα και δύο δεκαετίες μετά τη γένεσή τους.

Παρά την ψήφιση το 2023 του άρθρου 7 του ν. 5043/2023, που προέβλεπε τη μη διεκδίκηση χρεών εφόσον είχε παρέλθει δεκαετία για οφειλές έως το 2018, εξαιρέθηκαν από τη ρύθμιση όσες προέρχονταν από διοικητικά επιβαλλόμενα πρόστιμα, όπως αυτά της στάθμευσης, καθώς και άλλα τέλη ή χρεώσεις που δεν απαιτούσαν δήλωση του πολίτη. Αυτά τα χρέη καλύφθηκαν, αντιθέτως, από άλλη μεταβατική πρόβλεψη, στο άρθρο 72 του ν. 5027/2023, σύμφωνα με την οποία η δυνατότητα είσπραξής τους παρατάθηκε. Η εν λόγω ρύθμιση παρέτεινε το δικαίωμα των δήμων να αναζητήσουν και να βεβαιώσουν τέτοιες απαιτήσεις μέχρι τις 3 Μαρτίου 2025 – διετία από την έναρξη ισχύος του νόμου – ενώ παρέχεται επιπλέον πενταετής διορία για την επιβολή αναγκαστικών μέτρων είσπραξης, δηλαδή έως το 2030.

Έτσι, χιλιάδες πολίτες που δεν εξόφλησαν πρόστιμα στάθμευσης ή άλλες χρεώσεις εντός του αρχικού χρονικού πλαισίου βρίσκονται αντιμέτωποι με κατασχέσεις καταθέσεων ή δεσμεύσεις λογαριασμών. Πρόκειται για διαδικασίες που εφαρμόζονται χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση από την τράπεζα και στηρίζονται στη βεβαίωση του δήμου, χωρίς να απαιτείται δικαστική απόφαση. Στην πράξη, το καθεστώς αυτό δημιουργεί ένα θεσμικό κενό μεταξύ των ευνοϊκών προβλέψεων για παραγραφή οφειλών και της επιλογής των δήμων να αξιοποιούν παλαιότερες, αυστηρότερες νομικές διατάξεις, προκειμένου να ενισχύσουν τα ταμειακά τους έσοδα. Παρά τις ενστάσεις νομικών και πολιτών για το ζήτημα της ασφάλειας δικαίου, η πρακτική παραμένει νομότυπη, γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις και αιτήματα για αναθεώρηση του σχετικού πλαισίου.